Het UIA-project CALICO, dat in november 2018 van start ging, begint aan een nieuw hoofdstuk, dat ingeluid werd door de slotconferentie die op 13 oktober 2021 plaatsvond in de Koninklijke Bibliotheek van België in Brussel. De conferentie, gemodereerd door Yves Van de Casteele, Brussels Huisvestingsreferent bij perspective.brussels, werd bijgewoond door deskundige sprekers, projectverantwoordelijken en CALICO-bewoners. Het doel van dit evenement was samen na te denken over wat het project de voorbije drie jaar heeft verwezenlijkt door academische deskundigen aan het woord te laten, maar ook en vooral door de discussie te richten op de gemeenschap.
CALICO, “CAre and LIving in COmmunity”, is een collectief huisvestingsproject dat tot doel heeft een intergenerationele woonomgeving te creëren waarin voorrang wordt gegeven aan gendergelijkheid en zorg tegen betaalbare prijzen. Op het moment van de slotconferentie wonen de bewoners er al meer dan een maand en trekken de laatste bewoners er binnenkort in.
De conferentie startte met toespraken van Arlette Verkruyssen, directeur-generaal van Brussel Huisvesting, Nawal Ben Hamou, staatssecretaris bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en Laura Colini, expert Urban Innovative Actions voor het CALICO-project. In een gesprek met Anne-Laure Wibrin, projectverantwoordelijke CALICO van CLTB, deelden drie bewoners hun ervaringen met wonen in CALICO.
Bewoonster Louise, vroedvrouw bij het geboorte- en sterfhuis, geniet van het “leven in gemeenschap”. In Brussel “is alleen wonen een zeer moeilijke keuze”, zegt Louise. CALICO biedt haar de kans alleen te wonen in een “betaalbare, kwaliteitsvolle gemeenschapswoning”. Bij CALICO kan Louise “haar dagelijkse leven met anderen delen, zich gesteund voelen en hoeft ze zich niet alleen te voelen”.
Katrien, een bewoonster in de woongroep Angela.D, verhuisde van Frankrijk naar België om dichter bij haar familie te zijn, aangezien ze alleen is met haar twee kinderen. Voor haar was het, net als voor Louise, moeilijk om in Brussel een fatsoenlijke woning te vinden gezien haar situatie. Ze legt ook uit dat het genderaspect een belangrijk thema is in het CALICO-project: bijna 90% van de bij het project betrokken personen zijn immers vrouwen, en het is essentieel hiermee rekening te houden. CALICO heeft haar toen ze in nood was een woning geboden.
En voor Marion, een bewoonster in de woongroep Pass-ages, vormde CALICO een kans om intergenerationeel te wonen. Marion stelt het in dit samenlevingsmodel op prijs dat ze “haar buren kan leren kennen”. Op de vraag wat het begrip Care voor haar betekent, antwoordt Marion: “Care” is aandacht voor elkaar hebben, een zorgzame houding, gebaren, het feit dat je je integreert in een woongroep, … een beetje alerter zijn om voor ieders welzijn te zorgen – of dat nu op lichamelijk of een ander vlak is -, maar het kan ook een hand geven zijn, of gewoon samen een praatje maken”.
De slotconferentie omvatte ook een presentatie van het onderzoeksverslag van de VUB over het CALICO-project. Het werd gepresenteerd door onderzoekers An-Sofie Smetcoren (in het Nederlands) en Thomas Dawance (in het Frans), die het project sinds het prille begin in november 2018 hebben opgevolgd: de studie toont aan dat, wat gender betreft, de overgrote meerderheid van de CALICO-bewoners vrouwen zijn en dat alleenstaande moeders oververtegenwoordigd zijn in het project. Wat de multiculturaliteit betreft, zijn er evenveel bewoners die in België geboren zijn als bewoners die in het buitenland geboren zijn. Wat de niet-Belgische bewoners betreft, is de meerderheid buiten de EU geboren.
De “belangrijkste” redenen waarom de bewoners naar CALICO zijn verhuisd zijn:
- een stabiele woning (94%)
- een betaalbare woning (93,3%)
- het intergenerationele karakter (100%)
- het solidaire karakter (97%)
- en het delen van gemeenschappelijke ruimtes tussen de bewoners van het project (97%).
Wat de tevredenheid van de bewoners over hun woning betreft, antwoordde de meerderheid van de bewoners dat “de kosten van mijn woning (in het kader van het CALICO-project) mijn financiële situatie verbeteren”. In de drie woongroepen waren 17 van de 33 respondenten het eens met de stelling. Op de vraag “Wat is je algemene beoordeling van de kwaliteit van je CALICO-woning? ” antwoordden 27 van de 33 respondenten tevreden te zijn; er waren geen ontevreden bewoners.
Het laatste panel bestond uit deskundigen, met Florence Degavre, sociaal economist en professor aan de UCLouvain, Pierre Lannoy, professor aan de ULB en Thérèse Van Durme, verpleegkundige en onderzoekster aan de UCLouvain. Hoewel het onderzoek het potentieel van projecten zoals CALICO en hun vermogen om het leven van velen te verbeteren benadrukt, herinnert Thérèse ons eraan dat “naast de cijfers en gegevens, het erom draait de kwaliteit van het leven, de woongroepen en sociale banden in een regio zoals Brussel voortdurend te verbeteren”.
In zijn slotwoord sprak het afdelingshoofd van het Nieuwe Europese Bauhaus Xavier Troussard over de overeenkomsten tussen de waarden van CALICO en het Nieuwe Europese Bauhaus: duurzaamheid, sociale inclusie en esthetiek. Net als CALICO wil het Bauhaus het belang benadrukken van “aandacht voor de mens, voor het individu en dus luisteren naar en inspelen op zijn behoeften”.
U kunt de slotconferentie bekijken op het Youtube-kanaal van Brussel Huisvesting.
De presentatie met de onderzoeksresultaten van het CALICO-project is beschikbaar via de website van CALICO.
